De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) geldt niet voor overleden personen, toch moet er zorgvuldig met de gegevens van overledenen worden omgegaan, zo laat minister Ollongren van Binnenlandse Zaken op Kamervragen weten.

De minister reageerde op Kamervragen van het CDA en D66 over vingerafdrukken van overledenen die door uitvaartorganisatie DELA werden afgenomen om hier kettingen en ringen van te maken, zonder dat nabestaanden hier uitdrukkelijke toestemming voor hadden gegeven. DELA nam sinds september van dit jaar standaard vingerafdrukken van overledenen af, ook al hadden nabestaanden hier geen uitdrukkelijke toestemming voor gegeven. Na ophef in de media besloot de uitvaartorganisatie hier eind oktober mee te stoppen.

CDA-Kamerlid Van Dam en D66-Kamerlid Den Boer wilden opheldering van Ollongren over deze praktijk. "Het al dan niet gebruiken van een vingerafdruk is een keuze die door nabestaanden moet kunnen worden gemaakt. In de gevallen waarbij zonder toestemming vingerafdrukken zijn afgenomen en zijn gebruikt door DELA, acht ik dat onwenselijk en onacceptabel", zo stelt de minister.

De Kamerleden vroegen Ollongren ook of het klopt dat de AVG de privacy van overledenen niet beschermt en hoe de verwerking van persoonsgegevens van recent overledenen is geregeld in Nederland, in het bijzonder als het gaat om biometrische gegevens of lichaamseigen materiaal.

"In de AVG is bepaald dat deze niet van toepassing is op de persoonsgegevens van overleden personen. Dit neemt niet weg dat zorgvuldig moet worden omgegaan met deze gegevens. Het verwerken van biometrische gegevens of het afnemen van lichaamseigen materiaal vormt in beginsel een inbreuk op het recht op lichamelijke integriteit. Beperking van dit recht is slechts mogelijk op grond van een expliciete wettelijke grondslag", antwoordt Ollongren.

De minister merkt op dat nabestaanden die weten of vermoeden dat een uitvaartondernemer zonder hun toestemming heeft gehandeld verschillende mogelijkheden hebben. Zo kan er een klacht bij de uitvaartondernemer worden ingediend, of bij de Stichting Klachteninstituut Uitvaartwezen. Wanneer nabestaanden denken dat er sprake is van strafbare feiten kan er aangifte bij de politie worden gedaan. Bij een "inbreuk op de privacy" staat ook de weg naar de civiele rechter open.

Verder stelt Ollongren dat ze niet bekend is met meer gevallen van uitvaartondernemers die lichaamseigen materiaal afnemen van een overledene, zoals vingerafdrukken of dna. "Over de afname en het gebruik ervan van lichaamseigen materiaal zonder toestemming zijn mij, anders dan de berichtgeving over DELA, geen gevallen bekend."